Nghi thức làm phép nhà hay còn gọi là chúc lành nhà mới là một nghi thức thường được cử hành nhân dịp một gia đình Công giáo chuyển tới nơi ở mới. Tại sao người Công giáo lại làm phép nhà? Làm phép nhà thì cần chuẩn bị những gì? Kinh đọc khi làm phép nhà là những kinh nào?
Danh mục
Nghi thức làm phép nhà trong Giáo hội Công giáo
Vào nhà nào, trước tiên các con hãy nói: ‘Bình an cho nhà này’.
(Lc 10,5)
Theo thông tin trên trang web của Tòa Giám mục Vĩnh Long, làm phép nhà không là một Bí Tích nhưng là một tập tục đạo đức có truyền thống lâu đời. Tập tục này được biểu hiệu là một á Bí tích. Các á bí tích, nghĩa là “các dấu hiệu thiêng liêng giúp con người nhận được hiệu quả chính của các bí tích, và thánh hóa các hoàn cảnh khác nhau của cuộc sống”.
Nghi thức làm phép nhà bao gồm những thu thập lời cầu nguyện vị chủ tế đọc trong các lễ nghi phụng vụ. Các lời cầu nguyện này có từ thời Giáo hội sơ khai tới thời Trung cổ. Ban đầu những lời cầu nguyện này được đọc tự phát truyền miệng. Nhưng từ thời thế kỷ 10, sang thế kỷ 11, những lời cầu nguyện này được thu thập viết lại thành văn bản. Và từ năm 1570 được hệ thống đơn giản trong sách nghi lễ phụng vụ Roma.
Tập tục đạo đức này tuy là cung cách sống đức tin cung cách bình dân, nhưng có nguồn gốc từ trong Kinh Thánh.
Làm phép nhà ở
Ngày xưa, như phúc âm Chúa Giêsu theo Thánh Luca thuật lại, khi sai các Môn đệ ( 72 vị) đi rao giảng tin mừng nước Thiên Chúa, Chúa Giêsu căn dặn họ. “Vào nhà nào, trước tiên các con hãy nói: ‘Bình an cho nhà này’.“ ( Lc 10,5).
Lời cầu chúc bình an mà vị sứ giả của Chúa cầu xin ơn Chúa xuống cho che chở phù hộ cho ngôi nhà. Chính yếu nhất là cho những người sống trong nhà là ân đức được ban cho do từ Thiên Chúa, Đấng dựng nên cùng nuôi sống đời sống con người.
Chính vì vậy, người Công giáo khi làm phép nhà mới là xin Chúa chúc lành cho gia đình và giữ gìn ngôi nhà. Quan trọng hơn hết là gia đình Công giáo đó “mời Chúa đến” trong nhà mình. Hay nói cách khác đó là mời Chúa vào trong cuộc sống gia đình, thánh hóa mỗi người trong gia đình. Đó cũng là truyền thống văn hóa tốt đẹp của người Kitô hữu.
Làm phép nhà xưởng, văn phòng, cửa hiệu
Tương tự như nghi thức làm phép nhà ở, người Công giáo cũng có nghi thức làm phép nhà xưởng, văn phòng, cửa hàng, cửa hiệu.
Theo Hiến Chế Tín Lý về Giáo Hội Trong Thế Giới Ngày Nay – Gaudium et Spes, số 63 thì “mọi tiến bộ trong phương tiện sản xuất và trao đổi hàng hóa cũng như dịch vụ là làm cho nền kinh tế trở nên một phương tiện hữu hiệu tuyệt hảo hơn để đáp ứng cho nhu cầu của gia đình nhân loại”. Bởi thế thật thích hợp để chúc lành đặc biệt cho sự lao động của con người và những phương tiện, cơ sở vật chất được sử dụng cho việc lao động đó.
Cách đặt bàn thờ trong nhà
Cách đặt bàn thờ Thiên Chúa trong nhà ở, nhà xưởng hay văn phòng cũng cần thể hiện ước mong có Chúa hiện diện trong gia đình, cộng đoàn này. Chúng tôi đã có một bài viết chi tiết trình bày một số điểm cần lưu ý về cách đặt bàn thờ trong nhà, dù là ở không gian chung như phòng khách hay không gian riêng như phòng thờ.
Kinh đọc khi làm phép nhà
Khi làm phép nhà mới, vị linh mục chúc lành, đi từng phòng và cầu nguyện như sau. “Lạy Chúa, xin đến cùng các tôi tớ Chúa đây là những người đang khiêm nhường cầu xin phép lành của Chúa, qua việc dâng lên Chúa ngôi nhà của họ hôm nay.” Nghi thức này đi kèm với việc rảy nước thánh.
Các kinh cụ thể đọc trong nghi thức được trình bày chi tiết tại trang web của Giáo phận Vĩnh Long. Đây đều là những kinh thường gặp trong việc cầu nguyện hàng ngày.
Một cách sơ lược, trong nghi thức làm phép nhà có việc đọc Lời Chúa, đọc các lời nguyện của giáo dân, hát Thánh vịnh, lời chúc lành và việc rảy nước phép của linh mục chủ sự.
Ai có thể làm phép nhà?
Theo trang web của Học viện Thánh Giu-se Dòng Tên thì ai cũng có thể rảy nước phép và cầu nguyện trong nhà. Trong trường hợp giông bão, nhiều người cầu nguyện và rảy nước phép ngôi nhà của họ. Nước phép được khuyến khích đặt ngay lối vào ngôi nhà, để các tín hữu có thể tự chúc lành cho mình khi ra vào trong nhà.
Tuy nhiên, làm phép nhà cách chính thức thường được dành cho thừa tác viên có chức thánh. Thừa tác vụ làm phép liên quan đến việc thi hành cách đặc biệt chức tư tế của Chúa Kitô. Đó có thể là Đức Giám Mục. Khi cử hành liên quan đến cộng đoàn giáo xứ địa phương, đó có thể là Linh mục. Thứ ba, đó có thể là một Phó tế.
Cuối cùng, có những dự liệu dành cho giáo dân, chức tư tế phổ quát. Như thế, trong trường hợp có ngăn trở không thể mời được các thừa tác viên có chức thánh thì người trong gia đình có thể tự làm phép nhà cho mình.
Làm phép nhà cần chuẩn bị những gì?
Về vật chất, nghi thức làm phép nhà không đòi hỏi chuẩn bị gì đặc biệt. Quan trọng nhất là tâm tình sốt sắng của gia đình muốn đón rước Chúa vào trong đời sống của mình.
Bài viết có sử dụng nội dung từ các trang thông tin sau: